Muzyka w gastronomii jest elementem, który umila nam czas podczas spożywania posiłku. Wielu z nas nie wyobraża sobie restauracji bez muzyki w tle. Problem pojawia się, gdy do naszego lokalu zapuka kontroler ZAiKSu, aby sprawdzić, czy źródło muzyki w naszej restauracji jest legalne. Co nam grozi za brak legalnego źródła muzyki? Czy za każdą muzykę musimy płacić? Sprawdź nasze rady.
Muzyka w lokalu: regulacje prawne
Definicja praw autorskich podaje, że jest to ogół praw, które przypisane są twórcy utworu. Twórca ma prawo decydować o sposobie korzystania z utworu oraz czerpaniu z niego korzyści. Szczegóły dotyczące praw autorskich uregulowane są w Ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Twórcy decydują się na współpracę ze stowarzyszeniami, których głównym zadaniem jest ochrona praw autorskich oraz zarządzanie nimi w ich imieniu.
W Polsce wyróżniamy następujące stowarzyszenia:.
ZAIKS – Stowarzyszenie autorów,.
SAWP – Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych,.
STOART – Związek Artystów Wykonawców,.
ZPAV – Związek Producentów Audio-Video,.
SFP – Stowarzyszenie Filmowców Polskich,.
ZASP – Związek Artystów Scen Polskich.
Aby legalnie móc udostępniać muzykę w swojej restauracji, należy podpisać umowy z organizacjami chroniącymi prawa do utworów muzycznych oraz uregulować stosowne płatności, zgodnie z tabelą opłat zamieszczoną na stronach poszczególnych organizacji.
OPŁATY za muzykę w lokalu
Opłaty zależą zwykle od kilku czynników tj. liczby miejsc w obiekcie, wielkości miejscowości (liczby mieszkańców), rodzaju obiektu gastronomicznego.
PRZYKŁAD I
Opłata ZAIKS:
Liczba miejsc w obiekcie: 20.
Wielkość miejscowości: Gdańsk.
Rodzaj obiektu: kawiarnia.
Opłata: 90,65 zł + 1,85 zł za każde kolejne miejsce powyżej 20.
Źródło: Tabela stawek wynagrodzeń za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych wyciąg* (zwaloryzowana zgodnie z art. 80 ust. 5 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz. z 2018 r., poz. 1257 z późn. zm.)).
PRZYKŁAD II
Opłata STOART:
Liczba miejsc w obiekcie: 20.
Wielkość miejscowości: Gdańsk.
Rodzaj obiektu: kawiarnia.
Opłata: 201,47 zł + 4,09 zł za każde kolejne miejsce powyżej 20.
Źródło: Tabela stawek wynagrodzeń za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych zwaloryzowana na podstawie art. 80 ust. 5 ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz. U. poz. 1293) z mocą od dnia 1 kwietnia 2020 r. Tekst uwzględniający orzeczenie Komisji prawa autorskiego z dnia 10 lipca 2013 r. (sygn. akt dwim.pz-006/1-5/12) .
KARY I GRZYWNY – publiczne odtwarzanie muzyki
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych określa w artykule 116 konsekwencje, jakie może ponieść osoba, która rozpowszechnia utwory bez uprawnienia. Do takich konsekwencji zaliczamy grzywnę, karę pozbawienia wolności lub ograniczenia do 2 lat. Jeśli dodatkowo osoba rozpowszechnia utwory bez uprawnienia w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, grozi za to kara ograniczenia wolności do 3 lat.
DARMOWA MUZYKA w restauracji
Jeśli nie chcesz ponosić kosztów związanych z opłacaniem organizacji typu ZAiKS, STOART itp. możesz skorzystać z kilku rozwiązań.
Pierwsza możliwość to darmowe radia internetowe lub radia tradycyjne. W tym drugim przypadku prawo mówi, że nie ma znaczenia, czy radioodbiornik stoi w miejscu publicznym – jeśli posiadasz radio, możesz go słuchać również w lokalu. Nieścisłość wynikająca z tych zapisów to warunek, że nie powinno się czerpać korzyści majątkowych z publicznego słuchania radia. W przypadku lokalu gastronomicznego korzyści są czerpane, trudno jedno udowodnić, czy dzięki obecności muzyki z radioodbiornika – dlatego prawo interpretuje się na korzyść słuchających. Warto jednak pamiętać o opłacie abonamentu RTV.
Kolejna opcja to wykupienie licencji na dostęp do muzyki. Firmy zwykle oferują dostęp do muzyki np. na nośnikach typu pendrive, czy płytach CD, a także przez swoje strony internetowe, w których otrzymujemy konto. Warto przy zakupie muzyki poprosić o certyfikat, aby w razie jakiejkolwiek kontroli pracownicy organizacji chroniących prawa autorskie utworów muzycznych nie mieli żadnych wątpliwości co do źródła pochodzenia muzyki.
Muzyka creative commons
W internecie znaleźć można wiele stron z muzyką, którą autorzy udostępniają na licencji creative commons. Często piszą, że jej użycie jest bezpłatne również w celach komercyjnych. Tyle, że w przypadku CC pojawia się zwykle zastrzeżenie, że słuchacze powinni być poinformowani kto jest autorem muzyki, co w przypadku odtwarzania w tle może być utrudnione.
UWAGA: muzyka odtwarzana z internetu
Takie serwisy jak YouTube czy Spotify są przeznaczone do użytku osobistego, a nie do celów komercyjnych. Jeśli udostępniasz muzykę za pomocą tych kanałów, robisz to w sposób nielegalny. Na stronie stowarzyszenia ZAiKS znajdziemy zapis dotyczący tej kwestii, który jasno mówi, że wykorzystanie muzyki wprost z internetu jest ewidentnym naruszeniem praw autorskich i pokrewnych.
