Niezapowiedziana kontrola Sanepidu wywołuje mnóstwo emocji zarówno u właściciela lokalu, jak i pracownika kuchni. Stres, który zwykle towarzyszy tej sytuacji, nikomu nie pomaga. Kontrola państwowej inspekcji to jednak coś, co w branży gastronomicznej jest nieuniknione – sanepid ma obowiązek sprawdzać lokale, dlatego warto się przygotować na taką sytuację.
Weź głęboki oddech i sprawdź co warto wiedzieć o kontroli, aby ją przetrwać. Kilka najważniejszych informacji znajdziesz w tym artykule.
1. RUTYNOWA KONTROLA SANEPIDU
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Sanepid NIE MUSI ZAPOWIADAĆ RUTYNOWEJ KONTROLI.
Wynika to m.in. z:
- artykułu 4 i 25 Ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
- artykułu 3, ustęp 2 Rozporządzenia (WE) NR 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.
Sanepid ma obowiązek zapowiedzieć kontrolę jedynie w przypadku odbioru nowego lokalu.
Podczas takiej rutynowej, niezapowiedzianej kontroli inspektorów Sanepidu, sprawdzane jest przede wszystkim bezpieczeństwo danego lokalu gastronomicznego. Wizyta pracownika sanepidu ma na celu monitorowanie zapobieganie i kontrolowanie chorób zakaźnych, a także zapewnienie higieny i bezpieczeństwa żywności i wody.
Co sprawdza sanepid?
Podczas kontroli inspektorzy Państwowej Inspekcji Sanitarnej sprawdzają przede wszystkim, czy przestrzegane są przepisy dotyczących higieny i bezpieczeństwa, takie jak:
- Warunki magazynowania i przechowywania żywności, wody i produktów chemicznych.
- Przestrzeganie procedur mycia rąk i dezynfekcji w przypadku personelu i klientów.
- Czystość pomieszczeń, sprzętu i narzędzi, w tym sprzętu medycznego.
- Warunki sanitarno-higieniczne w pomieszczeniach i ich wyposażeniu.
- Kontrola parametrów wody (jeśli jest stosowana do celów spożywczych lub użytkowych).
- Przestrzeganie zasad związanych z dezynsekcją i deratyzacją.
2. NIEOBECNOŚĆ WŁAŚCICIELA PODCZAS WIZYTY SANEPIDU
W przypadku, gdy właściciel lub osoba odpowiedzialna za dane miejsce jest nieobecna podczas wizyty inspektora Sanepidu, może to spowodować pewne utrudnienia. Inspektor ma prawo dostępu do różnych dokumentów, takich jak dokumenty związane z produkcją, dystrybucją i sprzedażą żywności, wypełnione protokoły higieniczne, dokumenty związane z kontrolami jakości, a także rejestr pracowników i ich uprawnień. Naszym zadaniem jest ułatwienie sanepidowi przeprowadzenia kontroli.
Pod naszą nieobecność zwykle wyznaczamy pracownika, który nas zastępuje. Jeśli przyjdzie do nas Sanepid, kontrola i tak się odbędzie. Jeśli nasz zastępca nie zgodzi się asystować, Sanepid może poprosić o pomoc Policję i w jej obecności przeprowadzić kontrolę. Inspektorzy Sanepidu mogą też skontaktować się z właścicielem telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej, aby uzyskać dostęp do wymaganych dokumentów lub uzyskać odpowiedzi na pytania dotyczące stanu higieny i bezpieczeństwa w danym miejscu.
3. POBIERANIE PRÓBEK PODCZAS INSPEKCJI SANITARNEJ
Sanepid ma prawo nie tylko przeprowadzić niezapowiedzianą kontrolę, ale też w związku z wykonywaną kontrolą pobrać nieodpłatnie próbki do badań. Zwykle kontrole realizowane są zgodnie z przyjętym planem poboru prób. Należy pamiętać, że Sanepid nie zwróci nam kosztów produktów pobranych do badań.
Procedura pobierania próbek zwykle jest przeprowadzana przez inspektora Sanepidu lub specjalistę w dziedzinie higieny. Inspektorzy Sanepidu są wyposażeni w odpowiednie narzędzia i sprzęt do pobierania próbek, takie jak butelki, pojemniki, wymazy i testery. Próbki pobrane przez Sanepid są zwykle przetwarzane w laboratoriach specjalizujących się w analizie próbek w celu wykrycia obecności patogenów, toksyn i innych niebezpiecznych substancji.
4. DONOSY A WSZCZĘCIE KONTROLI SANEPIDU
Jeśli na nasz lokal wpłynie donos, musimy się liczyć z tym, że w czasie od 24 do 48 godzin odwiedzi nas Sanepid. Urzędnik nie może udzielić nam informacji, kto jest autorem donosu. Większość interwencji to skutek donosów składanych przez przedstawicieli konkurencji, wspólnoty mieszkaniowej, u której wynajmujemy lokal, czy byłych pracowników. Interwencyjna kontrola sanepidu to nic przyjemnego, warto jednak zapewnić pełną współpracę, umożliwić dostęp do dokumentów, pomieszczeń i sprzętu, a także wykonywać wszelkie polecenia pracownika Sanepidu – od tego bowiem zależy przebieg kontroli. Więcej o możliwych konsekwencjach kontroli pracownika sanepidu przeczytasz tutaj.
5. POWIADOMIENIA RASFF
RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) to system alarmowy utworzony przez Komisję Europejską w celu szybkiego wymiany informacji między państwami członkowskimi UE na temat niebezpiecznych produktów spożywczych, pasz i produktów związanych z żywieniem zwierząt.
W momencie, gdy do obrotu trafia żywność, która stwarza zagrożenie dla naszego zdrowia, Sanepid ma obowiązek reagować, dlatego też może zatelefonować do nas (jeśli podaliśmy kontakt telefoniczny) lub zapukać do drzwi naszego lokalu. Urzędnik poprosi nas o skontrolowanie faktur dostaw, ze szczególnym uwzględnieniem, czy nie trafił do nas „zagrożony artykuł”. Jeśli faktycznie mamy go na stanie, artykuł należy wycofać i postępować zgodnie z zaleceniami Sanepidu.
6. FARTUCHY – WAŻNE PODCZAS KONTROLI LOKALU GASTRONOMICZNEGO
Na stanie naszego lokalu gastronomicznego powinniśmy mieć dostępne fartuchy jednorazowe. Po pomieszczeniach naszego lokalu ze względów higienicznych, urzędnicy podczas kontroli sprawdzającej powinni poruszać się przeznaczonych do tego celu fartuchach ochronnych.
7. KONTROLA SANITARNA, A KONTROLA TEMATYCZNA
Kontrola sanitarna to kontrola kompleksowa. Podczas niej sprawdzane są m.in.:
- stan techniczny, czystość i przestrzeń robocza lokalu,
- ochrona przed zewnętrznymi źródłami zanieczyszczeń (np. dziury w ścianach),
- ochrona przed szkodnikami,
- umywalki do mycia rąk, ustępy,
- systemy wentylacyjne,
- oświetlenie pomieszczeń,
- sufity, ściany, okna i inne otwory, podłogi,
- powierzchnie wykorzystywane w czasie produkcji,
- urządzenia i sprzęt,
- przechowywanie i usuwanie odpadów,
- ostatnie badanie wody,
- higiena osobista pracowników,
- odzież robocza pracowników,
- stan zdrowia personelu – orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych (dawna książeczka sanepidowska),
- jakość surowców,
- magazynowanie surowców,
- segregacja żywności,
- przechowywanie sprzętu do mycia i dezynfekcji lokalu.
Kontrola tematyczna dotyczy natomiast konkretnego obszaru np. weryfikacji dokumentacji HACCP.
Więcej na temat kontroli Sanepidu przeczytasz tutaj.